Imena za bebe: Iza svakog imena jedna priča

Nomen est omen – ime je znak. Tako su govorili stari Latini, ali tako mislimo i danas. Kakva imena za bebe smo davali nekad, a kakva dajemo danas?

Svako lično ime ima neko značenje i nosi određenu poruku. Kroz istoriju čovečanstva, lično ime dugo je predstavljalo jedinu oznaku nečijeg identiteta. Prezimena su se prvi put pojavila u Francuskoj u X veku, dok su u u nekim krajevima balkana prvi put uvedena tek u XX veku.

Ime dobijeno na rođenju pratiće dete kroz ceo život, a ponekad će imati i veliki uticaj na njegov život i način na koji ga drugi doživljavaju. Da će ime na nekin način „obeležiti“ detetovu sudbinu smatra i 75% roditelja. Kako su neka ispitivanja pokazala, „privlačna“ imena kod žena povećavaju njihovu atraktivnost u očima drugih, dok ljudi sa „neprivlačnim“ imenima ostvaruju bolje akademske rezultate, verovatno da bi nadomestili loš prvi utisak koji stvara njihovo ime.

Na odabir imena najviše utiču opšteprihvaćene društvene norme i kulturne vrednosti, ali se obrasci po kojima se biraju imena za potomstvo vremenom menjaju. Dok su u prošlosti deca uglavnom dobijala imena prema njihovom značenju ili prema uzoru – članu familije ili uglednoj ličnosti, danas je takva praksa skoro potpuno napuštena zarad novih trendova i roditeljske mašte.

“Dok su u prošlosti deca uglavnom dobijala imena prema njihovom značenju ili prema uzoru – članu familije ili uglednoj ličnosti, danas je takva praksa skoro potpuno napuštena zarad novih trendova i roditeljske mašte.”

Teorije naučnika koji se bave proučavanjem ličnih imena(antroponomastikom) jeste da svako ime ima određenu uzlaznu liniju popularnosti sve do tačke kulminacije, posle koje njegova učestalost postepeno opada sve do potpunog nestanka. Ipak, pojedina imena mogu doživeti novu popularnost nakon izvesnog vremena.

I nasleđe i znamenje

U nekim kulturama postoji praksa da se za svako novorođenče stvara potpuno novo ime – takav je slučaj u lozama koje je na primer popisao Stari zavet. Takav postupak, gde se dečja imena stvaraju prema okolnostima dolaska na svet, tipična su za društva na plemenskom stupnju razvoja.

Biblijska imena ostavila su najjači trag u imenima pripadnika hrišćanske civilizacije. Ona su uglavnom religijskog značenja, a među njima su za „najmoćnija“ smatrana tzv. teofona imena, tj. ona koja sadrže ime božje (Bogdan, Teodora, Danilo), i koja su svom nosiocu, smatralo se, davala posebnu otpornost i snagu.

“Kao uzor za davanje imena oduvek su služili i bogati i uticajni članovi društva, pa je čest slučaj da se imena prvo pojavljuju u najvišim društvenim slojevima, da bi se zatim spuštala niz društvenu lestvicu do najsiromašnijih slojeva.”

Davanje imena po srodnicima u nekim društvima odnosilo se samo na preminule srodnike, a u drugima se moglo davati i ime živog srodnika, najčešće ime roditelja. Tako su nastala mnoga vladarska počasna imena koja su se prenosila s kolena na koleno (Stefan Uroš, Stefan Dušan). Iz vizantijske tradicije raširio se običaj davanja imena na osnovu „duhovnog srodstva“ odnosno kumstva. Ovaj običaj davanja imena po kumu nastao je u IX veku i održao se do danas. Porodično zajedništvo kroz ime se moglo iskazivati i pomoću variranja jednog te istog imena.

1 2 Sledeća strana