Istorija detinjstva u Srbiji: Prvi vrtić, prva čokolada, prvi strip...

Za čitaoce Detinjarija izdvojili smo one “prvine” koje se tiču detinjstva i obrazovanja kroz istoriju Srbije:

“Prvi u Srbiji” (Foto-dokumentacija “Borbe”)

Knjiga “Prvi u Srbiji” Zorana Penevskog (Laguna) donosi obilje građe o poduhvatima onih koji su nas zadužili uvođenjem novina u Srbiju, kako u upravljanju državom i ekonomijom, tako i u nauci i umetnosti, zabavi, svakodnevnom životu. Za čitaoce Detinjarija izdvojili smo one “prvine” koje se tiču detinjstva i obrazovanja kroz istoriju Srbije:

“Prvi u Srbiji” (Foto-dokumentacija “Borbe”)

Prvi srpski bukvar inoka Save, jeromonaha u manastiru Dečani, štampan je 1597. u štampariji Đulijano Rampaceti u Veneciji. Prvo izdanje na dva lista izgorelo je u bombardovanju Narodne biblioteke 6. aprila 1941. godine, a drugo, na četiri lista, srećom je sačuvano.

Prvi bukvar u Srbiji, štampan kao državni udžbenik, bio je Bukvar Petra Radovanovića iz decembra 1838. godine.

Prve škole osnivane su već u XI i XII veku pri katoličkim manastirima u Titelu i Baču, obrazovanje ljudi vršilo se i u mnogim manastirima Srpske pravoslavne crkve, poput Sopoćana, Studenice i u Pećkoj patrijaršiji.

Prva škola u Srbiji je osnovana 1718. godine u Beogradu pod nazivom Mala srpsko-slovenska škola (danas OŠ Kralj Petar Prvi). U njoj je decu podučavao daskal (učitelj) Stevan, škola se nalazila u mitropolitovom domu pored Saborne crkve i izdržavali su je mitropolija, varoška uprava i sami roditelji.

Prva ženska osnovna škola osnovana je u Zemunu krajem 1840. godine.

Prvi vrtić osnovan je u Subotici 1858. godine.

Prvo privatno zabavište osnovano je novembra 1867. godine u Beogradu. Osnovao ga je sveštenik Tatomir Milovuk.

Prva škola za decu oštećenog sluha bio je Zavod za gluvoneme, otvoren u Beogradu početkom 1898. godine.

Prva industrijska čokolada u Srbiji proizvodila se pod imenom Roda od 1924. u fabrici u Zemunu čiji je vlasnik bio Francuz Danijel Pesmažu.

Prva fabrika konditorija počela je sa radom 1917. godine u Subotici. Ova radionica bila je u privatnom posedu porodice Ruf, a danas je to fabrika Pionir.

Prvi srpski strip je rad Vlastimira Vlaste Belkića pod nazivom Avanture detektiva Hari Vilsa, napravljen po uzoru na Detektiva X-9 Aleksandra Rejmonda i Dešijela Hemeta. Strip je izlazio u beogradskom Ilustrovanom listu Nedelja od 24. februara do 7. aprila 1935. godine.

Prvi srpski 3D film je Peti leptir u režiji Milorada Milinkovića, a po istoimenom romanu za decu i mlade Uroša Petrovića. Film je prikazan krajem 2014. godine u Sava centru.

Prva lutkarska scena u Srbiji otvorena je u Novom Sadu 1931. godine.